Sahihi Buhari Cübbeli Ahmet Hoca

Sahihi Buhari - Cübbeli Ahmet Hoca

Ürün Özellikleri :

Kitap İsmi :SAHÎHU’L-BUH ve Acirc;Rİ
Yazar : el-İmâm Ebû Abdillâh Muhammed ibni İsma il ibni İbrahim ibni’l-Muğîra el-Cu‘fî el-Buhârî
Neşre Hazırlayan: Ahmet Mahmut Ünlü (Cübbeli Ahmet Hoca)
Yayınlayan : Tuana Yayıncılık
Dil : Arapça
Kapak Kalitesi : Ciltli
Sayfa Kalitesi : 1.Hamur
Ebat : 17 X 24 cm
Ağırlık : 1,766 gr

SAHÎHU’L-BUH ve Acirc;Rİ

MUKADDİME

Bütün hamdler hamde lâyık yegâne Zât olup Kur’ân-ı Kerîm’inde Rasûl-ü Zîşân’ı hakkında:
"O nefsânî bir arzudan dolayı konuşmaz. 0(nun söyledikleri), ancak (Allâh-u Te‘âlâ tarafından Cebrâîl (Aleyhisselâm) vâsıtasıyla kendisine) vahyedilmekte olan bir vahiydir." (en-Necm Sûresi:3-4) buyuran Allâh-u Te’âlâ’ya mahsustur.
Sınırsız salât-ü selâmlar Ebû Bekre (Radıyallâhu zindan mervî olan Veda Haccı’ndaki hutbesinin sonunda:
"Burada hâzır bulunan(lar sözlerimi) burada olmayan(lar)a ulaştırsın. Zîrâ (burada) hâzır olan kişinin bunu daha iyi anlayan birine tebliğ etmesi (ulaştırması) umulur." (el-Buhârî, es-Sahîh, el-‘Ilim:9, rakam:67, 1/37) buyuran Rasûlüllâh (Sallellâhu Aleyhi ve Sellem)Q, Ehl-i Beyti’ne ve tüm sahâbesinin üzerine olsun.
"Sahîh-i Buhârî"hi Matbû Baskıları
"Sahîh-i Buhârî" İslâm tarihi boyunca üzerinde en çok çalışılan eserlerden biri olmuştur.
Kâtip Çelebi (Rahimehullâh), İmâm-1 Buhârî (Rahimehullâh)rn "Sahîh"ızenne şerh, hâşiye, ta‘lik, ihtisâr ve benzeri türden yapılmış 80’den faz ve not;la çalışmanın ismini vermektedir. Günümüzde yapılan yeni bir araştırmalrına göre de "Sahîh-i Buhârî" hakkında muhtelif türde gerçekleştirilen ealışmalann sayısı yaklaşık beş yüzü bulmaktadır.
Bu şâheserin bu kadar ilgi görmesinde hiç şüphesiz İmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh)m, hadisleri kabulde gösterdiği hassâsiyet, tertîb ve tasnifteki muvaffakiyeti yanısıra tmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh)m ihlâs ve samimiyetinin de önemli tesiri olmuştur.
Öne çıkan bu ve benzeri özellikleri sebebiyle "Sahîh-i Buhârî" zaman içinde Allâh-u Te‘âlâ’nm kitabından sonra en sahih kitap olarak bilcümle ulemâ nezdinde genel bir kabûle mazhar olmuştur.
"Sahîh-i Buhârî" târih boyunca birçok kere yazılmış, özellikle matbaanın İslâm dünyâsında yaygınlaşmaya başlaması ile birlikte mahtût nüshalar (yazma hâldeki çalışmalar) matbû neşirlere dönüşmüş ve ortaya birçok "Sahîh-i Buhârî" metni çıkmıştır.
Bunlar arasında dünyâ üzerindeki tam metinli ilk matbû nüsha kabul edilen Hindistanlı âlim Ahmed Alî es-Sehârenpûrî (Rahimehullâh)m (ö. 1880) Delhi’de yaptığı 1851-1853 târihli hâşiyeli neşri ile Sultân 2.Abdülhamîd Hân’ın masrafını kendi özel hazînesinden karşılamak sûretiyle 1893-1895’te Mısır’da yaptırdığı "Sahîh-i Buhârî" neşri öne çıkmaktadır.
Sultân 2.Abdülhamîd Hân Neşri’nin Özellikleri
"Sahîh-i Buhârî"nin en ilmi neşirlerinden birini teşkil eden Sultân 2.Abdülhamîd Hân neşri birçok yönden emsallerine üstünlük arz etmektedir. Neşrin en önemli özelliği "Sahîh-i Buhârî"nin günümüze ulaşan en güvenilir ve ayrıntılı nüshası olan Yûnînî (Rahimehullâh)m nüshasını esas almasıdır.
"Sahîh-i Buhârî"hin yeni bir baskısını yapma fikrinin nasıl ortaya çıktığı belli olmamakla birlikte Sultân 2.Abdülhamîd Hân (Aleyhi ’r-Rahmeti ve’l-Ğufrân)m 1311 (1893) yılında bu yeni neşir için emir verdiği ve bu neşrin başta Yûnînî nüshası olmak üzere diğer mûteber nüshalara daya ve not;nılarak yapılmasını istediği kitabın mukaddimesinde belirtilmektedir, (ei-
Buhârî, Sahihli ’l-Bııhârî, nşr.: Heyet, -Sultâniyye- 1/3 -Mukaddime-)Nitekim Sultân 2.Abdülhamîd Hân neşirde kullanılmak üzere "el- Hizânetü’l-Mülûkiyye"de (Saray Kütüphânesi’nde) bulunan yazma Yûnînî nüshasıyla diğer bâzı matbû nüshaları da Mısır’a göndermiştir.
Bunun üzerine kitabın tashihi ile görevlendirilen ve Ezher ulemâsın ve not;dan oluşan bir heyet Ezher Şeyhi Hassûne en-Nevâvî (Rahimehullâh)m başkanlığında yaptığı çalışmada İstanbul’dan gelenlere ilâve olarak Mısır’da bulunan bâzı mûteber nüshaları da dikkate almıştır.
Nihâyet bu heyet tashih ve mukabele işlemini yaklaşık altı aylık bir sürede tamamlamış ve eser Bulak’taki Matba‘a-i Emîriyye’de dokuz cilt (iki mücelled) hâlinde basılmıştır. Kitabın ilk dört cildi 1. mücelledi, kalan beş cildi ise 2. mücelledi oluşturmaktadır.
Kitabın üzerindeki baskı kayıtlarında 1311-1312 târihleri okunmakla birlikte, son cildin sonunda baskının 1313 Rabi‘ulevvel ayının başlarında (Ağustos 1895) tamamlandığı belirtilmiştir. Nitekim Ezher Şeyhi Has- sûne en-Nevâvî (Rahimehullâh)m kitabın tamamlanması münâsebetiyle ka ve not;leme aldığı ve neşrin hikâyesinin anlatıldığı takririn sonunda 20 Safer 1313 (12 Ağustos 1895 Pazar) târihi okunmaktadır.
Hassûne en-Nevâvî (Rahimehullâh)m baskının başında yer alan takririndeki beyânına göre Sultân 2.Abdülhamîd Hân sünnete hizmet etme gâyesiyle nakle ve akla uygun bir şekilde hadîs-i şeriflerin neşrine karar vermiş, bunun için de hadîs-i şerif kitapları içinde sıhhati ile öne çıkan "Sahîh-i Buhârî"- nin yazma ve matbû nüshaları karşılaştırılarak yeni bir baskısının yapılmasını ve ücretsiz olarak İslâm dünyâsına dağıtılmasını irâde buyurmuştur.
Hassûne en-Nevâvî (Rahimehullâh), Sultân 2.Abdülhamîd Hân (Rahimehullâh)m bu tâlimâtınm 19 Ramazan 1312 (16 Mart 1895) yılında OsmanlI’nın Mısır temsilcisi Gâzî Ahmed Muhtar Paşa ile kendisine ulaş-tırıldığını, İstanbul’dan gelen yazma Yûnînî nüshasıyla diğer matbû nüshaların Abdüsselâm Paşa el-Müveylihî eliyle teslim edildiğini belirtir.
Bu emr-i hâkânî üzerine kendisi Hanefî olan Hassûne en-Nevâvî (Rahimehullâh) dört mezhebe mensup Ezher ulemâsından on altı kişilik tashih ve mukabele heyeti kurmuştur.
Tashih heyeti yaptıkları çalışma sonunda kitabın tashih ve mukabelesini büyük bir dikkatle tamamlamış olmakla birlikte ortaya çıkan matbaa hatâları her cildin başında "Hatâ-Savâb" cetveli hâlinde baskıya eklenmiştir.
Metinden önce yer alan mukaddimede ise Sultân 2.Abdülhamîd Hân’ın vesile olduğu bu neşir faaliyetinden övgüyle bahsedildikten sonra Yû ve not;nînî nüshasının hikâyesi anlatılmış, ayrıca yazma nüshanın ilk sayfasında bulunan İbnü Mâlik’e âit ifâdelerle, son sayfada yer alan Yûnînî (Ra- himehullâh)m nüsha hakkındaki açıklamaları iktibâs edilmiştir.
Kitabın en başında Ezher şeyhinin takriri ve muhtemelen ona âit mukaddime dışında Şeyhülislam Mehmed Cemâleddîn Efendi’nin mühürlü tasdiki ile altı kişilik tashih heyetinin mühür ve isimleri bulunmaktadır.
Mukaddimedeki ifâdelerden anlaşıldığına göre basılan kitabın aslına uy-gunluğu Sultân 2.Abdülhamîd Hân’ın emriyle şeyhülislâm riyâsetindeki altı kişilik heyet tarafından ayrıca cüz cüz mütâlaa edilerek onaylanmıştır.
Elinizdeki Bu Nüshanın Husûsiyeti Bu fakir kardeşiniz sizlere bir "Sahîh-i Buhârî" nüshası tabettirmeyi düşündüğümde şahsî kütüphânemde, Sultân 2.Abdülhamîd Hân’ın hazırlattığı baskıdan 1-2 sene soma (1314-1315/1896-1897) tabedilmiş bir nüshaya rastladım ki bu eser Sultân 2.Abdülhamîd Hân (Aleyhi’r-Rahmeti ve 7- Ğufrân)m baskısına birebir muvâfık olup hatâ-savâb (yanlış-doğru) cetvelle ve not;rinde belirtilen tashihleri kitaba dercedilmek sûretiyle bir kere daha tashih edilerek basılmış bir nüsha idi. İşte sizler için o nüshayı tabettirdim ki nüs ve not;hanın bu meziyetleri en sonda bulunan 9. cüzün 163. sayfasında mezkûrdur. "el- C ve Acirc;MVU’S-SAHÎH" S ve Acirc;HİBİ

İM ve Acirc;M-I BUH ve Acirc;RÎ HAZRETLERİ

İmâm-ı Buhârî Hazretleri 13 Şevvâl 194 (20 Temmuz 810) Cumâ gü ve not;nü Buhârâ’da doğdu. Dedesinin dedesi olan Berdizbeh Mecûsî idi. Onun oğlu Muğîre, Buhârâ vâlisi Yemân el-Cu‘fî vâsıtasıyla Müslüman oldu. İmâm-ı Buhârî Hazretleri bundan dolayı Cu‘fî nisbesiyle de anılmıştır.
Dedesi İbrâhim hakkında fazla bilgi bulunmamakla berâber babası İsmâ‘îl’in, İmâm-ı Mâlik ibni Enes ve Abdullâh ibni Mübârek (Radıyal-
lâhu Anhümâ) gibi âlimlerden hadîs öğrenen bir kişi olduğu bilinmekte ve İmâm-ı Buhârî Hazretleri henüz çocukken babasının vefât ettiği, hadî ve not;se dâir bâzı kitaplarının oğluna intikâl ettiği anlaşılmaktadır. Annesinin ise duâsı makbûl dindar bir kadın olduğu zikredilmektedir.
İmâm-ı Buhârî Hazretleri’nin gözleri küçük yaşta bir hastalıktan do ve not;layı görmez olmuştu. Annesi tedâvi ettirmeye çalıştı ise de oğlunun kör ve not;lüğü devâm etti. Çocuğunun gözlerinin görmesi için uzun zaman duâ etti. Bir gece rüyâsında İbrâhîm (Aleyhisselâm)i görüp ondan duâ istedi. İbrâhîm (Aleyhisselâm) ona: "Üzülme, Allâh-u Te‘âlâ oğlunun gözlerini geri vere ve not;cek." diye müjdeledi. Sabah olunca İmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh) Haz ve not;retleri’nin gözleri tekrar görmeye başladı.
İmâm-ı Buhârî Hazretleri on yaşma doğru Muhammed ibni Selâm el-Bîkendî, Abdullah ibni Muhammed el-Müsnedî (Rahimehumellâh) gibi Buhâralı muhaddislerden hadîs öğrenmeye başladı.
On bir yaşlarında iken hocası İmânı-ı Dâhilî (Rahimehullâh)m rivâyet sı-rasında yaptığı bâzı hatâları tashih etmesiyle dikkatleri üzerine çekti. On altı yaşına geldiği zaman İbnü’l-Mübârek ve Vekî‘ ibni Cerrah (Radıyal- :dhu Anhümâ)nm kitaplarını tamâmen ezberlemişti.
Bu sırada annesi ve kardeşi Ahmed (Rahimehümellâh) ile birlikte hacca git ve not;ti. Hac sonrası onlar memleketlerine döndükleri hâlde İmâm-ı Buhârî Hazretleri Mekke-i Mükerreme’de kaldı ve Hallâd ibni Yahyâ ve muhaddis Humeydî (Rahimehümellâh) gibi âlimlerden hadîs tahsil etti. Daha son ve not;ra bu maksatla ilim merkezlerini dolaşmaya başladı.
İmâm-ı Buhârî Hazretleri kendilerinden hadîs yazdığı muhaddislerin sayısının 1080 olduğunu söyler. (ez-Zehebî, A ‘lâmü ’n-nübelâ, 12/395)
Meşhur talebesi Firebrî (Rahimehullâh) "el-Câmi‘u’s-sahîh" İmâm-ı Buhârî Hazretleri’nden 90.000 talebenin dinlediğini söylemektedir. En tanınmış diğer talebeleri ise İmâm-ı Müslim, Tirmizî, Ebû Hâtim, Ebû Züra er-Râzî, Muhammed ibni Nasr el-Mervezî, Sâlih Cezere ve İbnü Huzeyme (Rahimehümullâh) gibi muhaddislerdir.
İmâm-ı Buhârî Hazretleri’nin uzun seyahatleri sonunda derlediği ha-dislerle geniş bir kütüphâne meydana getirdiği ve seyahatleri esnâsında ki-taplarını imkân nispetinde yanında taşıdığı anlaşılmaktadır.
Yardımcısının, odasında adım atacak yer bulunmadığından şikâyet etme ve not;si. bir gece uyumayıp o güne kadar yazdığı hadisleri hesapladığını ve senederi muttasıl 200.000 hadîs kaydetmiş olduğunu söylemesi de bunu göstermektedir. (ez-Zehebî, A ‘lâmü ’n-nübelâ, 12/411, 412, 452)
Yazdığı hadislerin kitaplarda kalmayıp onları hâfızasma nakşettiği- ni gösteren en iyi örneklerden biri Bağdat’ta verdiği imtihandır. İbnü Adî Rjhimehullâh)m rivâyetine göre, İmâm-ı Buhârî Hazretleri’nin Bağdat’a geltemi duyan muhaddisler 100 hadisin sened ve metinlerini birbirine karış- mrarak bunları on kişiye verdiler ve onlara İmâm-ı Buhârî Hazretleri ilim meclisine gelince bu hadisleri sırayla sormalarını söylediler.
Bu on kişi tespit edilen hadisleri çeşitli İslâm ülkelerinden gelmiş olan muhaddislerin huzûrunda okuyarak bunların mâhiyeti hakkında bilgi istediler İmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh) Hazretleri onlara bu hadislerin hiç- birîni okunduğu şekliyle bilmediğini belirttikten sonra, ilk soruyu yönelten trmseden başlayarak, sordukları hadislerin sened ve metinlerinin doğru- smu her birine ayrı ayrı söyledi.
Böylece İmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh) Hazretleri hakkında tereddüdü olanlar onun nasıl bir hâfıza gücüne ve ne kadar geniş bir hadîs ilmine sâhip olduğunu yakînen anladılar.
İmâm-ı Buhârî Hazretleri kendisinden ilim tahsil etmek isteyen herke ve not;se bildiğini esirgemeden vermesine rağmen devlet adamlarından uzak du ve not;rur, onların saraylarına gitmeyi ilmi küçük düşüren bir davranış olarak kabûl eder ve bu uğurda her zorluğa katlanmayı göze alırdı.
Horasan vâlisi Hâlid ibin Ahmed ez-Zühlî ona bir adamını göndererek "el-Câmi‘u’s-sahîh", "et-Târihu’l-kebîr" ve diğer eserlerini kendisinden dinlemeyi arzu ettiğini bildirince bu talebi reddetti.
İmâm-ı Buhârî (Rahimehullâh) ilmi küçük düşüremeyeceğini, onu başka-larının ayağına götüremeyeceğini, gerçekten arzu ediyorsa hadîs okuttu ve not;ğu mescide gelmesini, bunu da istemiyorsa hadîs okutmasını yasaklayabi ve not;leceğim bildirdi ama ilmi kimseden esirgemediğini de haber verdi.
Buhârâ vâlisinin sâdece kendi çocuklarına ders vermesi yolundaki isteği ve not;ni de ilmi belli insanlara tahsis edemeyeceği gerekçesiyle reddetti.
Bunun üzerine vâli, yakın adamlarından bâzılarının İmâm-ı Buhârî Hazretleri’nin Ehl-i Sünnet görüşüyle bağdaşmayan fikirlere sâhip oldu ve not;ğunu iddiâ etmelerini sağladı. Sonra da bu iddiâya dayanarak onun kendi memleketinden sürgün edilmesine hükmetti.
Bu durum karşısında İmâm-ı Buhârî Hazretleri Buhârâ’dan ayrıla ve not;rak oradan Semerkand’e gitmek üzere yola çıktı. Semerkand’e 3 mil mesâfede bulunan Hartenk kasabasındaki akrabâlarmı ziyâret etti.
Fakat orada hastalandı ve Semerkand’e gidemedi. 256 yılının Ramazan Bayramı gecesi vefât etti, ertesi gün (1 Eylül 870 Cumâ) orada toprağa ve ve not;rildi. Ailesi hakkında bütün bilinenler, Ahmed adında bir oğlu olduğu ve evinde birkaç yardımcısı bulunduğundan ibârettir.